جشنواره فیلم فجر امسال نیز،همزمان با دهۀ فجر انقلاب اسلامی برگزار شد.جشنواره ای که نسبت به سال های گذشته به ارزشها و آرمان های انقلاب اسلامی کمی نزدیکتر شده است.
با نگاهی با جشنواره های قبلی که حامل جدایی سینما از انقلاب اسلامی بودند،این جشنواره به نسبت روزنه هایی از خود نشان داد که می توان به آینده امیدوار بود.این جشنواره نشان داد که اگر به جوانان انقلابی و متعهد اعتماد بیشتری داشته باشیم می توانیم به سینمای انقلابی نزدیکتر شویم.تلاش سینماگران متعهد در جشنواره امسال قابل تقدیر بود.آثاری معرف «روح اسلام و خمینی کبیر» وجود داشت که ما را به سمت سینمای اسلامی ـ ایرانی پیش می برد.البته در این بین باید تأسف خورد که همچنان غلبه سینما را سینماگران و هنرمندان به اصطلاح روشنفکر تشکیل می دهند.به طور مثال حضور فعال آنها در سالن برج میلاد و سخنان هیئت داوران و کارگردان زن یکی از فیلم های جشنواره که با تشویق حضار مواجه شد که دلیل این حوادث را شاید باید در خانه نشینی و عقب نشینی قشر حزب اللهی دانست.
در مقابل جشنواره فجر(غیر مردمی) چندی پیش جشنواره فیلم عمار(مردمی) را پیش رو داشتیم که جمعی از نخبگان فرهنگی با دغدغه های مردمی و انقلابی آن را برگزار کردند.
بالاخره با فشارهای رسانه ای و درون حکومتی به وزارت ارشاد در این جشنواره شاهد فیلم هایی با مضمون خیانت و … نبودیم که این خود قدمی رو به جلو می باشد.و دیدیم که با ظهور استعدادهای نو و جوان چگونه فیلمهایی ارزشمند ساخته شد.
شورای مرکزی جبهه فکری انقلاب اسلامی نامزدهای فیلمهای حافظ گفتمان انقلاب اسلامی را بدین شرح اعلام کرد:[۱]
رسوایی، سربهمهر، تنهای تنهای تنها، دهلیز، دربند، روز روشن، ترنج، قصه عشق پدرم، فرشتگان قصاب، تابستان طولانی، خسته نباشید، ۹:۲۰ در بوشهر، آفتاب مهتاب زمین، زیباتر از زندگی، حوض نقاشی، استرداد، گهوارهای برای مادر، به خاطر پونه، خاک و مرجان، او خوب سنگ میزند، بشارت به یک فرزند هزاره سوم، عملیات مهدکودک، گامهای شیدایی
گذری کوتاه بر چند فیلم :[۲]
- جنجالی ترین فیلم جشنواره امسال ساخته مسعود ده نمکی بود.فیلمی که بر خلاف ۳ اخراجی گذشته داستانی غم انگیز دارد.موضوع «رسوایی» امر به معروف و نهی از منکر است که شاخه دینی دارد.شاید بتوان گفت «رسوایی» نسخه اصلاح شده «مارمولک» باشد.نگاه فیلم به روحانیت یک نگاه درست و منطقی و البته در سینمای ایران جدید است که جامعه روشنفکران آن را بر نمی تابد.البته نقدهایی هم به این فیلم شده است که در این نوشته مجال آن نیست.
- فیلم «تنهای تنهای تنها» که پدیده این جشنواره به حساب می آمد.فیلمی که بدون داشتن بازیگرانی مشهور و میلیونی،با زبانی ساده و شیرین و طنزآلود، یکی از مهمترین گزینه های جایزه گفتمان انقلاب اسلامی امسال می باشد. این فیلم مسأله «نزاع های سیاسی» را آنهم در قالب یک نمونه عینی، یعنی مسأله «مذاکرات ۵+۱» اما اینبار از زاویه تأثیر آن بر زندگی دو کودک روسی و ایرانی به تصویر کشیده است.
- فیلم «سر به مهر»ساخته حمید نعمت ا… و هادی مقدم دوست که اثری کاملاً درون گفتمانی با مضوع نماز است.این فیلم سالن چند صد نفری میلاد و پله های آن را که انبوه تماشاچیان بود را پر کرده و یک ساعت و نیم کامل پای فیلم نشاند و در پایان تشویق جانانه ای دریافت کرد.می توان این فیلم یک پدیده فرهنگی عظیم نامید که قسمتی از داستان آن درباره خجالت کشیدن یک دختر از شروع به نماز خواندن است.دختری که پیش از این دیگران را به خاطر نماز خواندن دست می انداخته.
- فیلم کاملاً انقلابی «فرشتگان قصاب» که در کشور افغانستان ساخته شده است و با به نمایش کشیدن هنرمندانه یک حقیقت تاریخی و مستند از جنایات آمریکا، اینبار کاری می کند که هر غربگرایی سر خود را در سینما پایین بیندازد.فیلم بصورت هنرمندانه هوچی گران ثابت جشنواره را که خود را آماده هجمه های پیاپی به فیلم با سوت و کف های بی مورد کرده بودند را،در انتها با قیافه هایی بهت زده و سکوتی عجیب تا خارج از سالن بدرقه می کند.
- «دهلیز».اولین اثر بهروز شعیبی.این فیلم تنها با نشان دادن عشق سابق پدر و پسری محبت پدر را در دل انسان می جوشاند.عشق پدر و پسری که به عقیده برخی ها محکم ترین عشق هاست.
-«استرداد» با هزینه ۵ ملیارد تومانی.فیلمی که دوران سیاه پهلوی و خیانت استعمار به ملت ایران را به تصویر می کشد.
- «خسته نباشید».یک فیلم «دینی ـ ملی» که یکی از جذاب ترین و به قول بعضی ها بی شیله و پیله ترین محصولات سینمای ایران.
پر بیننده ترین اثر از نگاه مردم (منظور از مردم حضار روشنفکر درون سالن)فیلم «هیس دخترها فریاد نمی زنند» پوران درخشنده بود.فیلمی که بعضی از احکام اسلامی(قصاص) را زیر سؤال برده است.و نقدهایی بسیار جدی بر آن وارد است.
جایزه ویژه هیئت داوران به علیرضا داود نژاد به خاطر فیلم «کلاس هنر پیشگی» به دلیل حضور نجیبانه و مستمر و پر تلاش در راستای اعتلا و تکریم محیط خانواده ایرانی اهدا شد که در خور توجه است.
یکی از اتفاقات جشنواره فجر که در مراسم اختتامیه ،بیشتر نمود داشت و دل خیلی از خانوادههای انقلابی و متدین ایرانی به درد آورد تقدیر از بازیگران سبزنشان حاضر در جشنواره بود. بازیگرانی که هر کدام با حضورشان بر روی سن متلک های سیاسی خود را از تریبون رسمی نظام حواله نظام نموده .
اما در مقام پاسخ به هیئت داوران عرض می کنیم : جناب هیئت داوران اگر می بینیم بلیت سینماهای ما فروش ندارد که البته این بزرگ نمایی از طرف قشری خاص انجام می شود،دلیلش این است که زندگی ایرانی هنوز وارد سینمای ایرانی نشده است و تا زمانی که سینما در خدمت مردم نباشد،مردم هم وارد سینماها نخواهند شد.باید ایراد کار را در فیلمنامه ها و نویسندگان آنان جست و جو کرد.
جشنواره امسال هم با تمام حرف و حدیث هایش به پایان رسید.به امید آنکه در سالهای آینده فیلم فجر در خدمت آرمان های انقلاب اسلامی و صدور آن به عرصه جهانی و ظهور فیلم هایی با محتوای سبک زندگی اسلامی ـ ایرانی باشیم.
سخن کوتاه می کنم و با جمله ای از رهبر عزیز انقلاب به پایان می رسانم.حضرت آقا می فرمایند :
«آنها مىخواهند فرهنگ ملت را از گرایش به ایمان، ارزشها و گرایش به اصول اسلامى و استقلال هویت ملى برگردانند. شما باید درست نقطهى مقابل این کار را مورد اهتمام خودتان قرار دهید. آنها مىخواهند وحدت ملى را از بین ببرند؛ آنها مىخواهند اتکا به نفس جوانان را از بین ببرند؛…شما باید درست نقطهى مقابل آنها حرکت کنید.»
و در جای دیگر می فرمایند : « باید ماهیت سینمای ما تغییر کند و بر اساس اصول دینی و اخلاقی خودمان باشد نه فرهنگ غرب که به همه ما اثبات شده که آنها دشمن ما هستند.»
علی احمدی